W Gdańsku służyli Polsce

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Wystawa plenerowa Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku prezentuje losy ludności polskiej mieszkającej na terenie tego quasi-państwa od początku jego istnienia. Dwudziestolecie funkcjonowania Wolnego Miasta Gdańska (1920–1939) to dla Polaków okres ożywionej aktywności w każdej dziedzinie. Kultura, sport, gospodarka, religia czy polityka – to obszary, w których uwidoczniała się ich służba dla Polski i polskości. Jednak cena, którą płacili Polacy za zachowanie własnej tożsamości, była wysoka. Niemiecka większość zamieszkująca wówczas Gdańsk nie kryła swego antypolonizmu, dając mu wyraz w przemocy, także fizycznej, wobec polskich współobywateli.

Przypomnienie dokonań Polaków w tamtym okresie zbiegło się z setną rocznicą powołania do istnienia Wolnego Miasta Gdańska. Jego powstanie było wynikiem zmian na politycznej mapie Europy po zakończeniu I wojny światowej.

Wystawa Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku jest dostępna dla zwiedzających od 6 października 2020 r. Można ją oglądać na placu przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku; w zamyśle autorów oddaje ona hołd polskiej ludności, która w życiu codziennym odczuwała powszechną wrogość niemieckiego sąsiada. To właśnie ten element był preludium dramatu, jaki rozegrał się już w pierwszych godzinach II wojny światowej, kiedy to niemieckie represje i aresztowania objęły znaczną część aktywnych polskich działaczy mieszkających na terenie WMG. Niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte 1 września 1939 r. stanowił też początek gehenny Polaków z terenu Gdańska, którzy zapłacili wysoką cenę, czasami nawet własnego życia, za przywiązanie do polskości. Po wybuchu wojny polskie życie w Gdańsku zostało zniszczone, a jego ślady były systematycznie zacierane przez Niemców.

Poprzez nielinearny charakter narracji oraz dzięki zastosowaniu m.in. wielkoformatowych zdjęć, wystawa – w sposób bardzo plastyczny – nawiązuje swoim kształtem i kolorystyką do bryły budynku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Efektowne podświetlenie przyciąga zwiedzających oraz zachęca ich do zapoznania się z treścią samej ekspozycji także po zmroku. Ideą, która przyświecała twórcom wystawy, było zaprezentowanie szerszemu gronu odbiorców zagadnienia związanego z polskim charakterem miasta u ujścia Wisły, które od wieków było największym polskim portem służącym Rzeczpospolitej. Dwujęzyczna (polsko-angielska) forma prezentowanych treści wychodzi naprzeciw oczekiwaniom turystów z zagranicy, licznie odwiedzających Gdańsk.

Autorami scenariusza wystawy Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku są pracownicy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku: Wojciech Grott, dr Marcin Kłodziński, Wojciech Samól i Marek Zambrzycki. Wystawę swoim patronatem objął prof. dr hab. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego. Pomocą merytoryczną przy tworzeniu scenariusza służyli dr hab. Grzegorz Berendt, dr hab. Karol Polejowski oraz dr Marek Szymaniak.

Wystawa prezentowana przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku może stanowić także uzupełnienie serii wykładów prof. Marka Kornata, zatytułowana „O historii Wolnego Miasta Gdańska na stulecie jego utworzenia”, w ramach których przybliżono historię powstania oraz burzliwe dzieje Wolnego Miasta Gdańska. W ramach dociekań naukowych tego wybitnego znawcy najnowszych dziejów Polski, można lepiej zrozumieć, co dokładnie było źródłem i zarazem zarzewiem konfliktu, który w pierwszej połowie XX wieku rozlał się na cały świat i zakończył istnienie tego nienaturalnego tworu, jakim było Wolne Miasto Gdańsk. Można też prześledzić losy żyjących tutaj Polaków.

Zapraszamy do obejrzenia wystawy oraz do zapoznania się z wykładami:

 

Wolne Miasto Gdańsk – twór sztuczny: geneza i struktura

Między Niemcami a Polską i w polityce mocarstw zachodnich (1920–1925) 

Locarno i niemieckie nadzieje na pokojową rewizję Traktatu Wersalskiego a Gdańsk (1925–1930) 

Gdańsk w szczytowej fazie napięć polsko-niemieckich (1931–1934) 

Upadek Ligi Narodów i polska koncepcja układu stabilizacyjnego w sprawie Gdańska (1935–1938) 

Niemieckie żądania i oferty. Na drodze do wojny (1938–1939) – publikacja 17 listopada

 

Reklama